Wat zijn de plichten van het kind?

Kinderen hebben naast rechten ook plichten. Leerplicht bijvoorbeeld, maar ook heb je als ouder van kinderen in het basisonderwijs de plicht om te melden wanneer je kind niet naar school kan (verlof en vrijstellingen). Hieronder lees je meer over de plichten van het kind.

Leerplicht
Kinderen hebben het recht om naar school te gaan. Ook zijn ze verplicht om naar school te gaan. Volgens de Leerplichtwet 1969 zijn kinderen vanaf 5 jaar tot en met 16 jaar volledig leerplichtig: verplicht om onderwijs te volgen. Deze leerplicht begint op de eerste schooldag van de maand nadat het kind vijf jaar oud is geworden en eindigt aan het einde van het schooljaar waarin de jongere zestien jaar oud is geworden.

Tussen de zestien en achttien jaar hebben jongeren een kwalificatieplicht als zij nog geen startkwalificatie hebben: een startkwalificatie is een diploma havo, vwo, mbo niveau 2 of hoger. Tijdens de kwalificatieplicht moeten jongeren volledig dagonderwijs volgen.

De leerplicht houdt in dat een kind regelmatig naar school gaat en geen les verzuimt. Je kind is verplicht om deel te nemen aan alle onderwijsactiviteiten die voor hem of haar bestemd zijn. De leerplichtambtenaar houdt toezicht op de leerplicht. Het toezicht op de kwaliteit van het onderwijs ligt bij de Onderwijsinspectie.

Verlof
In sommige gevallen mogen kinderen afwezig zijn van school. Dit heet ook wel geoorloofd verzuim. Denk aan ziekte, schorsing, of verhindering door godsdienstige verplichtingen. Het kan ook voorkomen dat de school gesloten is. Voor sommige van deze gevallen moet het schoolbestuur verlof verlenen: toestemming om afwezig te zijn.

Als je kind ziek is, dan moet het schoolhoofd dit op tijd horen (binnen twee dagen). Bij een verhindering door godsdienstige of levensbeschouwelijke verplichting moet je het schoolhoofd minimaal twee dagen van tevoren informeren. Bij afwezigheid door een huwelijk of uitvaart moet het schoolhoofd je van tevoren schriftelijk toestemming geven. Meer informatie over hoe je verlof aanvraagt, vind je in de schoolgids of vraag je op bij de school van je kind.

Het schoolbestuur beslist over verlof korter dan tien dagen. De leerplichtambtenaar beslist over verlof dat langer duurt dan tien dagen, bijvoorbeeld als het beroep van de ouders het onmogelijk maakt om in de zomervakantie op vakantie te gaan.

Vrijstellingen leerplicht
Kinderen kunnen in zeer uitzonderlijke situaties worden vrijgesteld van de leerplicht. Bijvoorbeeld als een kind op lichamelijke of psychische gronden niet geschikt is om tot een school te worden toegelaten. Of op grond van ‘overwegende bedenkingen tegen de richting van het onderwijs binnen redelijke afstand van de woning’. Of als je in het buitenland woont.

Kind is op lichamelijke of psychische gronden niet geschikt om tot een school te worden toegelaten
Ouders kunnen deze vrijstelling aanvragen bij de leerplichtambtenaar in de eigen gemeente. Dan heb je een verklaring (kennisgeving) nodig van een pedagoog of psycholoog die de burgemeester en wethouders hebben aangewezen (dus geen behandelend arts). Uit die verklaring moet blijken dat het kind of de jongere niet geschikt is om tot een school te worden toegelaten.

De leerplichtambtenaar behandelt de kennisgeving. Als de kennisgeving aan de eisen van de wet voldoet, krijgt het kind vrijstelling. Als je kind geen vrijstelling krijgt, moet je jouw kind opnieuw inschrijven en moet je kind aanwezig zijn op school. Mochten ouders zich hier niet aan houden, dan kan dat leiden tot rechtsvervolging.

Vrijstelling op grond van ‘overwegende bedenkingen tegen de richting van het onderwijs binnen redelijke afstand van de woning’
Ouders kunnen ook een beroep doen op vrijstelling op grond van ‘overwegende bedenkingen tegen de richting van het onderwijs binnen redelijke afstand van de woning’. Als ouders dus grote godsdienstige of levensbeschouwelijke bezwaren hebben op hoe het onderwijs in de buurt wordt gegeven, dan kunnen ze een beroep doen op vrijstelling van het onderwijs. Hiervoor moeten ze de aanvraag van de vrijstelling ten minste een maand voordat de jongere leerplichtig wordt, indienen. Daarna moet de kennisgeving elk jaar voor 1 juli worden ingediend. Het mogen geen bezwaren zijn tegen de soort van het onderwijs, de leerplicht als zodanig of tegen de wettelijke inrichting van het onderwijs.

Kinderen in het buitenland
Als kinderen in het buitenland naar school gaan, zijn ze ook van de Nederlandse leerplicht vrijgesteld. Verder zijn kinderen van ouders die een trekkend bestaan leiden onder bepaalde voorwaarden en in bepaalde maanden ook vrijgesteld van school.

Zie voor meer informatie over vrijstellingen van de leerplicht de website van de Rijksoverheid.