Ontwerpsessie Mentale veerkracht van kinderen

Op 17 april 2023 werd op initiatief van de netwerkorganisatie regio Alkmaar, GGZ Noord-Holland Noord, samenwerkingsverband Passend Primair Onderwijs (PPO-NK) en het Oudersteunpunt Noord- Kennemerland een gezamenlijke ontwerpsessie georganiseerd rondom het thema ‘mentale veerkracht’ van kinderen.

De inleiding werd verzorgd door Astrid Ottenheym (directeur-bestuurder PPO-NK). Ze stond stil bij de afname van het mentale welbevinden bij kinderen in het basisonderwijs. Er is een urgentie om als professionals niet alleen te focussen op kindgerichte interventies vanuit onze eigen disciplines, maar met een bredere open blik naar het hele ecosysteem rondom het kind te kijken. Van daaruit kan met elkaar een veerkrachtig pedagogisch netwerk worden realiseren.

Rondom een denkbeeldig kampvuur deelden de aanwezigen persoonlijke verhalen en ervaringen over de veerkracht van kinderen.

De verhalen vormden verschillende rode draden die vervolgens het uitgangspunt werden om verder met elkaar in gesprek te gaan over het pedagogische ecosysteem en een menswaardig bestaan aan de hand van het dialoog instrument ‘Laat geen kind achter’. Hierbij werd gediscussieerd aan de hand van 5 essentiële vragen:

5 essentiële vragen over het pedagogisch ecosysteem.

• Hoe werken professionals in de regio samen aan een veerkrachtige pedagogische omgeving voor ieder kind?
• Hoe zorgen we er met elkaar voor, dat de omgeving waarin een kind opgroeit, bijdraagt aan een gezonde ontwikkeling van het kind? En op welke wijze kan iedereen die hierin bijdraagt, een plek hebben, worden gehoord en meebeslissen en niet in de laatste plaats het kind zelf.
• Hoe maken we de overgang van denken in verschillende deelsystemen van opvang, onderwijs, jeugdhulp, vrije tijd etc. naar een samenhangend geheel aan werkwijzen met gezamenlijke pedagogische basis?
• Zijn we binnen onze organisatie of regio op samenwerking gericht en wat is nodig om dit te stimuleren?
• Zijn we bereid om met elkaar te doen wat nodig is als het moet, over de grenzen van ons eigen gelijk of onze verantwoordelijkheid te stappen in het belang van de ontwikkeling van een kind?

5 essentiële vragen over een menswaardig bestaan

• Zijn wij het kind voldoende in zijn totaliteit, als mens dat meer is dan de som van zijn leerprestaties en zijn gedrag op een bepaald moment?
• Hoe zorgen wij in onze leer en ontwikkelomgeving voor een goede balans tussen inspanning en ontspanning, en tussen cognitieve, creatieve ne praktische vaardigheden?
• Hoe stimuleren wij voldoende de zintuigen, de verbeeldingskracht, de gevoelens en het denken?
• Hebben we voldoende oog voor mogelijkheden in plaats van onmogelijkheden: ‘Wat kan wel ipv wat kan niet’?
• Hoe stimuleren wij dat kinderen zichzelf gaan zien als actief onderdeel van een groter geheel van mensen, natuur en aarde?

Na een levendige dialoog in de groepen, waarbij ook lastige ervaringen hoorden, werden de opbrengsten gedeeld met de gehele groep. Enkele gedachten:
Iedereen is uniek en is onderdeel van de oplossing – Blijf vasthouden als mens - Blijf het kind betrekken wat hij/zij nodig heeft – Ga om het kind heen staan – Communiceer open en geweldloos - Durf het niet te weten, maar laat niet los - Er is al veel, hoe kunnen we alles samenbrengen? – Denk in mogelijkheden – Blijf samen in gesprek en onderzoek wat nodig is – Luister duurzaam – Perspectief hebben geeft kracht.

Er was grote betrokkenheid en vertrouwen in elkaars expertise en kernwaarden.

De groep signaleerde ook enkele ontwikkelpunten:

• Hoe kunnen we ieders perspectief blijven zien?
• Hoe kunnen we kinderen en ouders echt de ruimte geven om mee te praten en te blijven betrekken?
• Er is veel, maar jeugdigen en ouders weten de weg onvoldoende te vinden
• Kunnen we inzichtelijk maken hoe we onderwijs, zorg e.d. kunnen verbinden?
• Realiseer dat de school maar een deel van de maatschappij is.
• Nieuwe manier van inclusiever denken met alle betrokkenen binnen het ecosysteem; dit vraagt om ontmoeting en versterking.
• Het vraagt ook dat we werken vanuit een ontwikkelagenda i.p.v. een uitvoeringsagenda, waarbij we werken vanuit waarden, leidende principes om samen te leren te ontwerpen en te doen.

Deze ontmoetingen waren een eerste belangrijke stap om samen te leren en te ontwerpen. Een stap die al geleid heeft tot verbreed inzicht en de ontdekking dat samen optrekken loont.

Hester van Beeldtekenaar.nl presenteerde haar visuele impressie van de ochtend.

De bijeenkomst smaakte bij de aanwezigen naar meer en het voorstel werd gedaan om het onderwerp in een drietal vervolgbijeenkomsten nader te gaan verkennen, om zo te komen tot een prototype mentale veerkracht voor kinderen.

/