Voor taalvoorzieningen en gemeenten blijkt het lastig om te anticiperen op de in- en uitstroom van nieuwkomers. Het afgelopen jaren zien we sterke fluctuaties van het aantal nieuwkomers en na- reizigers in onze regio. Kinderen van de na-reizigers verblijven veelal niet in een AZC, maar gaan gelijk bij hun ouder in een aangewezen woning wonen. De netwerkgroep nieuwkomers komt samen met de ambulant begeleider nieuwkomers om dit proces te begeleiden.

Ambulante begeleider Nieuwkomers

De ambulante begeleider Nieuwkomers zorgt voor de ondersteuning van nieuwkomersleerlingen op de scholen binnen het samenwerkingsverband. Samen met IB-ers en leerkrachten is er overleg over de juiste aanpak en ondersteuning aan deze kinderen. Met jeugd en gezinscoaches, leerplichtambtenaren, gemeenten en hulpverleners is er contact over de ondersteuning thuis en de signalen die er zijn vanuit de scholen. De centrale vraag is steeds: Wat kunnen we doen om dit kind en/of dit gezin te helpen.

In juni 2024 hebben wij afscheid genomen van onze huidige ambulant begeleider Mireille Koeleveld. Zij zal elders in het onderwijs werkzaam zijn. Mireille heeft veel voor onze regio betekent. Ze heeft ons geïnspireerd, scholen kennis en kunde gebracht over nieuwkomers en altijd kansrijk naar de nieuwkomers gekeken.

Met ingang van het nieuwe schooljaar komt er een vervolg op de inzet van de ambulant begeleider/ transitiebegeleider.

In onderstaande grafiek worden de werkzaamheden van de AB-er Nieuwkomers percentueel weergegeven. In 2024 is de AB-er 77 keer ingezet voor een leerling. Het merendeel van de ingezette uren is besteed aan gesprekken en toetsing (28%). Daarnaast is de AB-er regelmatig betrokken bij het MDO van de leerling (27%) of wordt zij vaak ingezet bij observaties (7%) en nazorg (22%).

* In verband met het vertrek van de AB-er Nieuwkomers is tot de maand juni geregistreerd.

Netwerkgroep Nieuwkomers

In de Netwerkgroep nieuwkomers zijn afgevaardigden van de schoolbesturen, van gemeenten, consulenten/ambulante begeleiding vanuit het samenwerkingsverband, INOVA en MET vertegenwoordigd. Het regisseur-schap van de Netwerkgroep is gefaciliteerd vanuit het SWV PPO Noord-Kennemerland.

De Netwerkgroep adviseert de samenwerkende schoolbesturen en gemeenten over het nieuwkomeronderwijs in de regio. Dit doet de Netwerkgroep aan de hand van overleg met de betrokkenen in de regio. De Netwerkgroep heeft een monitorfunctie op het uitgezet beleid en optimalisering ervan. Daarnaast heeft de Netwerkgroep een rol in het scherper krijgen van de professionaliseringsvragen op de werkvloer en hoe (gezamenlijk) hierin gefaciliteerd kan worden.

Verslag 1-2^e trimesterrapportage NWG Nieuwkomers

Stabiliteit

Binnen de regio is het afgelopen half jaar sprake van stabilisatie van de instroom van nieuwkomers. Hierdoor konden de taalklassen in normale grootte draaien en was er voor elk kind wederom weer een passende plek.

Zorgen om Oekraïense nieuwkomersleerlingen

Er zijn zorgen om een aantal Oekraïense nieuwkomersleerlingen die een lage motivatie laten zien om de Nederlandse taal te leren na de jaar taalschool. Ook zijn veelal de schoolse vaardigheden bij deze kinderen onvoldoende ontwikkeld. Dit vraagt extra inspanningen van de basisscholen.

Politieke ontwikkelingen

De Netwerkgroep houdt de politieke ontwikkelingen rondom asielbeleid goed in de gaten. De vertegenwoordigers vanuit de gemeenten houden de Netwerkgroep leden geïnformeerd over de taakstellingen, spreidingswet en andere perikelen rondom nieuwkomersbeleid. De Netwerkgroep probeert zo goed mogelijk te anticiperen op toekomstige ontwikkelingen.

Binnen gemeente Alkmaar is er aandacht en overleg over de komst van een AZC. Schoolbestuur SaKS heeft aangegeven het nieuwkomersonderwijs op deze locatie te willen verzorgen. De Netwerkgroep volgt de verdere ontwikkelingen.

Herijking dekkend aanbod en komst transitiebegeleider expertise nieuwkomers

Binnen de regio is er gekeken naar de rollen en taken die de taalvoorzieningen hebben voor de regio. Ook de rol van de ambulante begeleider is hierin bekeken. De leden van de Netwerkgroep zagen dat een herijking van de rollen en taken nodig was en deze heeft plaatsgevonden.

Vanaf zomervakantie 2024 zal het nazorgtraject van de leerlingen van de Waaier door de Waaier zelf worden verzorgd (voorheen werd dit door ambulant begeleider gedaan). De Regenboog verzorgde al het nazorgtraject voor haar leerlingen. Zie hier de uitgezette communicatielijnen in onze regio.

Ook is er gekeken naar de invulling van de rol van ambulant begeleider. Uit een inventarisatie bij de schoolbesturen blijkt dat de behoeften van de basisscholen met betrekking tot de ambulant begeleider uiteen lopen. Men vindt het fijn om aanspraak te kunnen doen op ambulante kennis en kunde en dat deze persoon in kan vliegen bij laagdrempelige vragen. Ook wordt beluisterd dat er behoeften zijn aan ‘’handen in klas’’ om deze leerlingen te ondersteunen. Met name voor bovenbouw-nieuwkomersleerlingen zoeken basisscholen naar een passend aanbod, rekening houdend met de leeftijd en ontwikkelfase van het kind.

De expertisecentra en leden van de Netwerkgroep zien dat het wenselijk zou zijn als basisscholen de meeste kennis en kunde rondom nieuwkomers ophalen bij de bestaande expertisecentra. De expertisecentra werken immers alle dagen met nieuwkomers. Voor de komende twee schooljaren is met elkaar afgesproken te onderzoeken wat de expertisecentra nodig hebben om de ondersteuningsvragen uit de regio te kunnen beantwoorden. Om dit goed in kaart te brengen, zal de rol van ambulant begeleider aangevuld worden met deze onderzoeksvraag. De functienaam ambulant begeleider werd niet meer als dekkend voor de rol ervaren en zal veranderen naar transitiebegeleider expertise nieuwkomers.

De Netwerkgroep nieuwkomers hoopt in september de transitiebegeleider expertise nieuwkomers aan de regio te kunnen introduceren.

De Netwerkgroep is in de periode jan- juli 2024 vier keer bij elkaar geweest in originele samenstelling. Daarnaast zijn er op verschillende thema’s in diverse samenstellingen overleg geweest. Er is onder andere gesproken over;

• Expeditie nieuwkomers: er is een groep nieuwkomers die niet direct een passend ontwikkelaanbod kunnen krijgen omdat hun ondersteuningsbehoeften onduidelijk zijn. In samenspraak met de gemeenten wordt er gekeken naar een creëren van een tijdelijk observatie-/ontwikkelplek waar zorg- en onderwijs aanwezig is.
• Regionale samenwerkingsovereenkomst nieuwkomers Alkmaar en omstreken
• Komst azc Alkmaar
• De Spreidingswet
• Po- vo overgang nieuwkomers, kansrijk adviseren. Er is een delegatie van de Netwerkgroep aangesloten geweest bij de Netwerkgroep 10-14 om kansrijk adviseren van nieuwkomers onder de aandacht te brengen
• De rol van de ambulant begeleider in verhouding tot de maatschappelijke ontwikkelingen
• Professionalisering van de onderwijsprofessionals in de regio, scholingsaanbod vanuit de taalvoorzieningen.