Binnen de werkgebieden zien we een toenemende vraag van leerlingen met extra ondersteuningsbehoefte op zowel onderwijs als zorg. Sinds 2021 wordt deze ontwikkeling bijgehouden en gebruikt om nieuwe interventies te ontwikkelen.

Daarnaast is in 2023 gestart met de Pilot Sterke Ondersteuning Op School - (SOOS) waarbij de gemeenten in de regio Alkmaar en de samenwerkingsverbanden PO en VO Noord-Kennemerland, IJmond en Midden-Kennemerland samenwerken rondom passend onderwijs en de aansluiting onderwijs en jeugdhulp.

Onderwijs-zorg arrangementen binnen het swv.

Sinds schooljaar 2021-2022 wordt bijgehouden hoeveel MDO's betrekking had op een onderwijszorgarrangement. Hierbij wordt onderscheid gemaakt in 4 OZA-categorieën. Door deze cijfers te combineren met de jeugdzorg data van de gemeenten hopen we in de toekomst beter inzicht te krijgen in de onderwijs-zorg problematiek van onze kinderen en werkgebieden/ clusters.

In 2024 t/m het 2^e trimster zijn 343 OZA’s geregistreerd in de werkgebieden

Wanneer we naar de verdeling van de onderwijszorg arrangementen kijken over de werkgebieden zien we het volgende beeld:

De meeste OZA's worden in Alkmaar Zuid (98 - 29%) en HHW Noord (67 - 20%) geregistreerd.

• Het percentage OZA 1 wordt het meest geregistreerd in HHW Noord (38-11%) en Langedijk (35-10%)
• Het percentage OZA 2 wordt het meest geregistreerd in Alkmaar Zuid (32-9%) en HHW Noord (10-3%)
• Het percentage OZA 3 wordt het meest geregistreerd in Alkmaar Zuid (59-17 %) gevolgd door Heiloo (31-9%)
• Het percentage OZA 4 wordt het meest geregistreerd bij de mdo’s in het S(B)O (17-5%). Dit sluit aan bij de specifieke problematiek van de leerlingen.

Netwerkgroep SOOS (Sterke ondersteuning op school)

De gemeenten in de regio Alkmaar, samenwerkingsverbanden PO en VO Noord-Kennemerland, IJmond en Midden-Kennemerland werken al langere tijd samen rondom passend onderwijs en de aansluiting onderwijs en jeugdhulp. Om deze samenwerking te bekrachtigen, hebben deze partijen in 2022 een intentieovereenkomst ondertekend. De partners hebben met elkaar afgesproken dat zij zich inzetten voor een gezamenlijke preventieve en integrale aanpak rondom de jeugdigen en hun thuissituatie, zodat de veerkracht van jeugdigen wordt versterkt, de context waarin zij zich ontwikkelen steviger wordt en jeugdigen minder afhankelijk worden van ondersteuning en zorg. Dat vraagt een stevige investering in de sociale pedagogische basis met aandacht voor het ‘normaliseren’ van problemen. Preventief handelen in het onderwijs, daar waar veel vragen rondom opvoeden en opgroeien het eerst zichtbaar worden, is daarbij een belangrijke stap.

Binnen het voortgezet onderwijs zijn de afgelopen jaren belangrijke en leerzame stappen gezet in de versterking van preventieve ondersteuning en jeugdhulp op de scholen.

We gaan nu aan de slag met het gezamenlijk ontwerpen en ontwikkelen van een aanpak voor het basisonderwijs. Dit noemen we SOOS: Sterke Ondersteuning Op School. We beginnen bewust klein en gaan eerst aan de slag in drie onderzoeksgebieden, hoogstwaarschijnlijk Alkmaar-Noord, Heerhugowaard-Noord en Castricum. In deze gebieden zien we relatief veel verschillende ondersteuningsvragen en zo kunnen we de gezamenlijke aanpak uitproberen in drie verschillende gemeenten. Uiteindelijk is het de bedoeling om tot een aanpak te komen voor de hele regio die tegelijkertijd voldoende ruimte biedt voor de verschillen in de populaties tussen de verschillende gebieden en de gemeenten.

Er is een kernteam gevormd met daarin een vertegenwoordiging van de gemeenten en het onderwijs die in een gezamenlijk proces het project ontwerpen en ontwikkelen en dit gefaseerd met stappen uitwerken. Ook een vertegenwoordiging van ouders wordt nauw betrokken. Het jaar 2023 gebruiken we om in alle drie de onderzoeksgebieden als onderwijs en gemeenten gezamenlijk te inventariseren wat nodig is, draagvlak te creëren en te komen tot een ontwerp van de aanpak om de sociale pedagogische basis te versterken. We houden hierbij rekening met de verschillen en geldende lokale afspraken in de gemeenten en onderzoeksgebieden. De komende tijd ga jij als professional hier dus zeker meer over horen!

Vanaf 2024 gaan we de ontwerp-aanpak uitproberen, evalueren en te verbeteren. Zo ontstaat er een gezamenlijke leercyclus met elkaar.

• Ontwikkelingen 1^e en 2^e trimesterperiode

In de eerste maand van 2024 hebben we de ontwerpsessies met de kinderen van de scholen per onderzoeksgebied gehouden. Zeer inspirerend en goede ideeën opgehaald.

Uit de ideeën van alle ontwerpsessies hebben we keuzes gemaakt die zijn voorgelegd aan het OOGO. In het OOGO hebben wij het projectplan in de vorm van een presentatie gepresenteerd en is de uitwerking hiervan en de begroting akkoord bevonden.

In de recente actiegesprekken zijn de keuzes zoveel mogelijk concreet gemaakt per onderzoeksgebied en per school voor pilotfase 3.

De opbrengsten die vanaf pilot fase 3 (sept. 2024 t/m juli 2025) worden uitgerold zijn:

1. De verbinding met het preventieve netwerk om de school te versterken, door een aantal keer per jaar een bijeenkomst te organiseren met alle preventieve partijen bv aan de hand van een thema of anonieme/fictieve casussen.
2. Scholen hebben de behoefte op papier gezet voor extra expertise, dichtbij en beschikbaar, zodat er vroegtijdig gesignaleerd en aangesloten kan worden op de ondersteuningsvraag van het kind en het gezin. De gemeente is op dit moment bezig om deze ondersteuning te regelen voor de pilotperiode of uit het bestaande preventieve netwerk of externe inhuur. Het streven is dat elke school hiermee kan starten in het nieuwe schooljaar. De opdracht tijdens deze pilotfase is: hoe gaan alle partijen deze inzet borgen met elkaar.
3. Een (sociale) kaart per onderzoeksgebied wat er allemaal preventief beschikbaar is. Dit is een actie van de gemeente met ondersteuning van het samenwerkingsverband. Alkmaar is hier al heel ver mee en de ervaringen en aanpak worden gedeeld met de andere onderzoeksgebieden.
4. Het realiseren van een plek binnen de school waar kinderen zich even terug kunnen trekken.

Overig

• Centerdata is als onderzoeksbureau voor de effectmeting aangesloten, zij zullen vanaf september veel duidelijker in beeld komen.
• Tijdens de pilotfase wordt naast een projectleider ook een procesbegeleider ingezet, die onder andere beschikbaar is voor vragen van de scholen, gemeenten en preventieve partners.