Terugblik | Werkbezoek swv po en vo Noord-Kennemerland - Steunpunt Passend Onderwijs - 28 november 2024

Op donderdag 28 november openden de samenwerkingsverbanden po en vo van Noord-Kennemerland de deuren om een 50-tal geïnteresseerden mee te nemen rondom interprofessioneel samenwerken binnen inclusief onderwijs.

Interprofessioneel samenwerken binnen inclusief onderwijs

Janneke Oosterman, directeur-bestuurder PPO-NK en Barbara Gubbels, directeur- bestuurder samenwerkingsverband vo Noord-Kennemerland, openden het werkbezoek met het delen van hun ervaring en opbrengsten van het recente werkbezoek aan IJsland, waarbij de gezamenlijke pedagogiek, multidisciplinaire teams en verantwoordelijkheid van de community voor alle leerlingen een grote bron van inspiratie was. Deze ervaring en expertise willen zij inzetten en delen, niet alleen binnen de regio Noord-Kennemerland maar ook daarbuiten. Aan iedereen die aanwezig was, werd dan ook de oproep gedaan om samen te werken met elkaar en partners rondom de scholen en het land.

De kracht van samenwerken en het werken in netwerken was de rode draad van het werkbezoek. Er zijn veel partijen die zich inzetten voor de maatschappelijke inclusie-opdracht, waardoor we te maken hebben met schotten, autonomie en verschillende belangen, visies en financieringsstromen. De boodschap van de samenwerkings-verbanden in Noord-Kennemerland was dan ook: Het is belangrijk om kennis en ervaring en met elkaar samen te werken, hier vandaag en breder in het land. We nodigen jullie uit om met elkaar te verbinden om samen te werken aan inclusief onderwijs.

Janneke Oosterman en Barbara Gubbels schetsten ook het eerlijke beeld van de regio: Hoewel zij trots zijn op de verschillende voorzieningen, waarbij er voor leerlingen met een ondersteuningsvraagstuk een plek is in de regio, is de wens, in het kader van inclusie, deze expertise over te brengen binnen het regulier onderwijs. De samenwerkingsverbanden zetten zich in om de scholen en besturen in de oplossing van deze vraagstukken te faciliteren.

Meervoudig perspectief

Tijdens het werkbezoek stonden er drie thema’s op het programma, waarbij het werken in netwerkgroepen, samenwerking PO/VO en meervoudig perspectief centraal stonden. “Niemand van ons, weet het alleen”, zeiden Eva-Schmidt-Cnossen en Meta Streefland, consulenten van beide samenwerkingsverbanden. De consulenten ontvangen in eerste instantie vragen over leerlingen, maar vaker blijkt het vraagstuk eigenlijk te liggen in het verstevigen van het systeem rond de leerling.

Dit vraagt om het investeren in het netwerk en benadrukt het belang van het ophalen van alle perspectieven. Spreken we elkaars taal? Kennen we elkaar en onze achtergrond? Vormen we een gezamenlijk vangnet? En beschikken we over de juiste kennis? Pas wanneer dit op orde is, kan de context goed worden ingericht en zorgt dit voor een versterking van het systeem voor de leerling.

Nieuwkomers

Collega’s van verschillende po-scholen van de netwerkgroep nieuwkomers waren aanwezig, naast de ISK coördinatoren van de vo-scholen. Allen zetten zich in voor de nieuwkomers leerlingen en zij vinden elkaar bij vraagstukken rondom complexere ondersteuningsbehoeften en de overstap naar regulier onderwijs. Het netwerk haalt in de samenwerking vraagstukken en trends op, is kennisdeler en beleidmaker en werkt agenderend en adviserend in de regio. Zij erkennen de gezamenlijke verantwoordelijkheid voor het versterken van de reguliere scholen, waardoor het onderwijs en de begeleiding voor álle leerlingen verbetert.
Ook het perspectief van de ouder kwam aan bod: “Vertalen is iets anders dan begrijpen”. Er wordt in de regio veel samengewerkt met tolken, ouders zijn regelmatig op school en wordt er gewerkt met een digitaal volgsysteem met dertig talen.

Schoolaanwezigheid

Het perspectief van de leerling kwam in een presentatie over schoolaanwezigheid aan bod. Een oud-leerling nam de zaal mee in haar verhaal en keek terug op de oorzaak van haar verzuim, de ondersteuning die zij kreeg en wat zij eigenlijk nodig had gehad. Zij inspireerde de aanwezigen om na te denken over de risico’s van teveel ondersteuning en begrip, het missen van een rolmodel, als ook het missen van confrontaties en problemen in de ontwikkeling van de jongere. Ook ging haar presentatie over het nemen van eigen verantwoordelijkheid, perspectief, zelfvertrouwen en de kracht en het vermogen van de leerling zelf.

Onderwijs en jeugdhulp – Jeugdhulp Op School/Sterke Ondersteuning Op School

Tijdens het laatste thema werd ingegaan op de samenwerking tussen onderwijs en jeugdhulp, waarbij wordt gewerkt aan de ambitie om minder afhankelijk te zijn van externe ondersteuning en zorg, vanuit een preventieve inzet op school en in de thuissituatie. Op die manier werkt men aan het bieden van een thuisnabije, sterke sociale basis voor leerlingen.

Met inloopspreekuren op school, is de ondersteuning laagdrempelig en hoeven ‘kleine vragen’ niet te leiden tot grote problemen. Hierdoor wordt voorkomen dat zwaardere hulpverlening nodig is. Ook huisbezoeken worden gedaan, om een beeld te krijgen van het perspectief van de thuissituatie en hierop in te spelen door eventuele interventies te plegen. Leerkrachten worden vervolgens ondersteund en krijgen ondersteunings-adviezen om de kennis over de leerling en de expertise in de school te vergroten.
Daarbij wordt ingezet op groepsgerichte interventies, wat bijdraagt aan het versterken van de context.

Vanuit twee vraagstukken werden zowel kwalitatieve als kwantitatieve opbrengsten gedeeld. De zorg en ondersteuning bleef ‘klein’, was voor de leerlingen helpend en er ontstond inzicht in het systeem rondom de leerling. Hierdoor werden bijvoorbeeld ook direct broertjes en zusjes meegenomen. Daarnaast leverde het een grote financiële besparing op.

Na afloop van de presentaties was er tijdens de lunch ruimte voor gesprek, ontmoeting en verbinding.

Namens het SPO en de deelnemers danken we de samenwerkingsverbanden van Noord-Kennemerland nogmaals voor dit inspirerende werkbezoek.

bron: Steunpunt Passend Onderwijs