Opbrengst Dialoog #1 - 9 november: De Ogen van India - een kind is één geheel

Met een open, onderzoekende houding samen goed kijken naar wat een kind nodig heeft om zich te ontwikkelen, én lef hebben om dat daadwerkelijk te realiseren. Dat waren de belangrijkste opbrengsten op de eerste dialoogavond over de aanpak Met Andere Ogen in Pakhuis de Zwijger in Amsterdam.

Op maandagavond 9 november gingen leerkrachten, (jeugd) zorgprofessionals, bestuurders, directeuren, ouders, politici en ervaringsdeskundigen live en digitaal met elkaar in gesprek over inclusief onderwijs en een perspectief voor ieder kind. Onze Astrid Ottenheym was de sidekick van moderator Natasja van den Berg en sprak gepassioneerd over de beweging waarin onderwijs en zorg meer moeten samenwerken: “Een kind kan je niet verdelen in stukjes beleid. Een kind is één geheel”.

De ogen van India

‘Ik ben India en ik wil maar één ding: leren’. De dialoogavond opende met een film over India, een meisje van 14 dat niet kan praten. Maar leren en communiceren via spraakcomputer Tobii, dat kan ze als de beste. In de Klas op Wielen, een Samen-naar-Schoolklas in Alkmaar, krijgt India zorg én onderwijs, waardoor ze zich verder kan ontwikkelen en haar droom achterna gaat: lerares geschiedenis worden.

Er zijn in Nederland 6000 kinderen zoals India, die intensieve zorg nodig hebben én willen leren. Zorg en onderwijs zijn nu nog verschillende domeinen en systemen, met elk hun eigen doolhof aan budgetten, protocollen en regels. Dat maakt het lastig voor deze kinderen en hun ouders om hun weg te vinden. Ook voor de circa 20.000 leerlingen die op school extra ondersteuning nodig hebben, geldt dat de gescheiden domeinen voor drempels en uitdagingen zorgen. Dit moet en kan anders. En dat is precies waar de drie gesprekken in Pakhuis de Zwijger over gingen.

Gespreksronde 1: praktijkvoorbeelden uit de leefwereld

Allereerst gingen bevlogen leerkrachten, ouders en Astrid met elkaar in gesprek over hun leefwereld. Over de praktijk van alledag en de reële werkelijkheid. Waar hebben kinderen behoefte aan? Waar loop je als ouder tegenaan als je kind intensieve zorg nodig heeft én naar school wil? Wat heb je als leerkracht nodig om kinderen ondersteuning te bieden? En hoe verloopt de samenwerking met gemeente, zorg, ouders en andere professionals rondom het kind?

Gespreksronde 2: van meetcultuur naar maatwerk

In het tweede gesprek stond de systeemwereld centraal, waarin betrokken bestuurders, wethouders en directeuren uit de domeinen zorg en onderwijs dagelijks te maken hebben met de grenzen, budgetten en wetten van de ‘papieren werkelijkheid’ die we samen in de afgelopen decennia hebben gecreëerd. Hoe werk je vanuit die eigen eilanden, systemen en schotten toe naar een beweging die inclusief, menselijk en compassievol is? Hoe veranderen we onze mindset, en durven we het aan om ook – juist – op bestuurlijk niveau te experimenteren?

Volgens SaKS-bestuurder Helma van der Hoorn leren we het beste door de papieren werkelijkheid te vertalen in actie. “Doen is de beste manier van leren. Samen kunnen we met goede voorbeelden het systeem anders opbouwen. En daar is lef voor nodig.” Besturen, onderwijzen en zorgen met lef gebeurt al. En hoe. Vele bestuurders, directeuren en politici in Nederland experimenteren met de mogelijkheden die er wél zijn, durven te handelen vanuit vertrouwen in leerkrachten, zorgprofessionals en ouders en slaan de handen ineen om inclusief onderwijs te realiseren. Op lokaal én regionaal niveau.

Gespreksronde 3: ontwikkelrecht op de agenda

Tot slot kwamen de activisten aan het woord: gepassioneerde ervaringsdeskundigen en oud-kinderombudsman Marc Dullaert concludeerden dat de leerplicht voor gestandaardiseerd onderwijs - allemaal in het gemiddelde midden - een verouderd concept is en dat leer- en ontwikkelrecht voor ieder kind de nieuwe norm moet worden. We moeten diversiteit en inclusief onderwijs omarmen. De allermooiste waarneming: iedereen die in een kringetje om het kind staat, heeft hetzelfde doel. Iedereen wil het beste voor het kind. Laten we daarvan gebruik maken.

Slotpleidooi

“Denken vanuit het kind vraagt om een andere mindset”, vat Astrid Ottenheym de dialoogavond samen. “Het is een beweging waarbij we niet uitgaan van de systemen die we hebben bedacht, maar van de menselijke maat. En waarbij zorg, onderwijs, gemeente én ouders steeds het gesprek blijven voeren op een open, vriendelijke manier. Vanuit vertrouwen en gelijkwaardigheid.

Ieder kind verdient een kans en ondersteuning om zich optimaal te ontwikkelen. Zoek de ruimte om die verbinding op te zoeken en ontdek door het gewoon te doen. De wil en het lef hebben we. Kijk jij ook mee met andere ogen?”

Meer weten?

De film ‘De ogen van India’ kun je hier bekijken.

De gehele dialoogavond, opgenomen vanuit Pakhuis de Zwijger, vind je hier.

Een uitgebreid verslag tref je hier aan.