1. Dekkend netwerk

Innovatie en ontwikkeling zijn nodig om een antwoord te blijven geven op alle toekomstige vragen en om een blijvend dekkend netwerk in onderwijs en ondersteuning te realiseren. Het samenspel van professionals, onderwijs en zorg en het samenspel tussen regulier, speciaal onderwijs en andere voorzieningen bepaalt of we op elke ondersteuningsvraag een passend antwoord hebben. De kern van passend onderwijs is dat we los van regels en protocollen zoeken naar de beste oplossingen voor leerlingen. We streven ernaar om innovatie op basis van specifieke onderwijsbehoeften te stimuleren, passend bij het werkgebied.

Binnen het samenwerkingsverband zijn de scholen geografisch verdeeld over 8 werkgebieden. Een negende werkgebied is het werkgebied van de speciale (basis)scholen. Om meer uitwisseling van kennis en samenwerking te stimuleren tussen de werkgebieden werken de werkgebieden die onder dezelfde gemeente(n) vallen samen in 3 clusters.

Tijdelijke observatie- en interventieplaatsen
In sommige situaties is het niet direct duidelijk welke ondersteuning het beste is voor een kind of is een situatie vastgelopen en is er geen directe oplossing voor handen. In deze gevallen is het wenselijk dat er een tijdelijke observatie- en interventieplaatsing in het speciaal (basis)onderwijs (S(B)O) mogelijk is, zodat zorgvuldig kan worden bepaald wat de beste vervolgstap is voor het kind.

De trend van observatie- en interventieplaatsen per schooljaar laat een sterk wisselend beeld zien:

Deelname 2020-2021

• Er zijn geen nieuwe observatieplaatsen toegekend vanaf 1 april 2021. De 3 lopende observatieplaatsen zijn op 9 juli beëindigd, na een periode van 20 weken binnen het SO Heliomare/De Boog. Er zijn 2 tlv's SO afgegeven, 1 kind zal doorstromen naar een ODC.
• In totaal hebben 9 leerlingen gebruik gemaakt van een tijdelijke plaatsing. Dit is een daling t.o.v. het voorgaande jaar.

Wanneer we inzoomen per school ontstaat het volgende beeld:

We zien dat in 2020-2021 vooral De Boog/SO de Alk de meeste observatie- en interventieplaatsen heeft gerealiseerd.

Jaarlijks wordt samen met de S(B)O scholen geëvalueerd of het aanbod van elke school aansluit bij de behoeften van de kinderen en worden indien nodig afspraken gemaakt over de verdeling van de middelen.

Toelaatbaarheidsverklaringen

Als aan de onderwijsbehoeften en ontwikkeldoelen van een kind het best tegemoet wordt gekomen in het speciaal (basis) onderwijs of op een speciale voorziening, dan wordt de route van toewijzing gevolgd. Tijdens deze route stelt het multidisciplinair overleg (mdo) de noodzaak van toewijzing vast in het TOP dossier van het kind. De toewijzingscommissie van het samenwerkingsverband bekijkt of het kind toelaatbaar is door de kwaliteit en onderbouwing van het ontwikkelingsperspectiefplan in TOP dossier te beoordelen. De school waar de leerling is aangemeld of ingeschreven, vraagt hiervoor een toelaatbaarheidsverklaring (tlv) aan bij de toewijzingscommissie. De duur van de tlv wordt bepaald op basis van het perspectief en de ontwikkeldoelen waarbij uitgangspunt is dat de tlv tijdelijk is.

De afgelopen jaren zagen we een toenemende trend in het aantal afgegeven toelaatbaarheidsverklaringen.

In het schooljaar 2020-2021 zijn er in totaal 335 tlv's aangevraagd. Dit zijn er 63 minder dan het jaar hiervoor.

Ruim 81% van de afgegeven tlv's een categorie SBO of SO laag (zie onderstaande afbeelding). Deze worden met name aangevraagd door onze eigen basisscholen. In onderstaande grafiek zien we ook dat het aantal aanvragen voor tlv's op categorie SO midden en SO hoog in de loop der jaren toeneemt.

De aanvragen voor nieuwe tlv’s laten het volgende beeld zien:

• Het aantal nieuwe tlv aanvragen vanuit het basisonderwijs bedroeg 33,1%, dit is een aanzienlijke afname t.o.v. het voorgaande schooljaar (48%)
• Het aantal nieuwe tlv aanvragen vanuit het speciaal onderwijs bedroeg 29,3%, dit is een toename t.o.v. het voorgaande schooljaar (20.85%)
• Het aantal nieuwe tlv aanvragen vanuit het speciaal basisonderwijs bedroeg 16,4%, dit ligt iets lager dan het voorgaande schooljaar (19,79%)
• Vanuit de voorschool wordt 21,2% een tlv aangevraagd – dit is bijna een verdubbeling t.o.v. het voorgaande schooljaar (10,95%) .

Er is een werkgroep opgericht met vertegenwoordigers uit zowel basisonderwijs, SBO, SO en voorschool om te onderzoeken hoe de instroom vanuit voorschool en SO gereguleerd kan worden.

Speciale voorzieningen met samenwerking tussen onderwijs en zorg

Om een dekkend netwerk te bieden, zijn er binnen onze regio verschillende speciale voorzieningen opgezet, waarin onderwijs en zorg samenwerken. Deze speciale voorzieningen zijn vaak als pilot gestart vanuit de innovatie middelen. Bij succes kunnen ze uitgroeien tot volwaardige programma's en in de reguliere bekostiging van de scholen worden ondergebracht.

Met deze speciale voorzieningen willen we zoveel mogelijk leerlingen thuisnabij onderwijs bieden en zoveel mogelijk op de reguliere school in de eigen wijk of plaats. Daarom hebben veel van deze speciale voorzieningen als doel dat ze van tijdelijke aard zijn. We doen wat nodig is, zolang dat nodig is.

Hieronder een overzicht van de speciale voorzieningen per doelgroep met een korte terugblik op schooljaar 2020-2021:

Hoogbegaafdheid - Trimaran

In 2017 is vanuit netwerkgroep HB gestart met de Trimaran: een plek waar hoogbegaafde leerlingen die zijn vastgelopen in het reguliere onderwijs naartoe kunnen. Naast uitdagend onderwijs ontvangen de leerlingen hier de intensieve zorg die ze op dat moment nodig hebben.

• In 2020-2021 zaten 18 leerlingen op de Trimaran: 14 leerlingen uit ons SWV en 2 leerlingen uit SWV IJmond. 4 lln. zijn afgelopen Trimester gestart. Er zijn dit trimester geen leerlingen terug gegaan naar het regulier onderwijs.
• Eind van dit schooljaar stromen er 5 leerlingen uit richting VO: 1 leerling gaat naar de Adriaan Roland Holstschool met een HAVO/VWO advies. 3 leerlingen gaan naar de Intermezzoklas op het Murmellius met een vwo-advies en 1 leerling gaat naar de Intermezzoklas op het Murmellius met een HAVO-advies.
• De Projectgroep Trimaran is dit Trimester bezig geweest om een doorstart te maken met de Trimaran en de visie, doelstelling en ambitie weer duidelijk te formuleren. De aannameprocedure is opnieuw vastgesteld en met alle consulenten gedeeld.

Autisme - de Boog

De Boog is een samenwerking tussen Heliomare Onderwijs en Esdégé Reigersdaal. De Boog is in maart 2018 gestart vanuit een initiatief van ouders voor kinderen met autisme.
De Boog heeft 30 september een presentatie gehouden over dit onderwijs-zorg arrangement (OZA) (zie bijgesloten document). Op dit moment bezoeken 6 leerlingen de groep. Leerkrachten van Heliomare onderwijs verzorgen het onderwijs en de medewerkers van Esdege Reigersdaal richten zich op de begeleiding en contact gericht spelen Er is een leerling terug begeleid naar SO de Alk.

Buitengewoon Leren

• In samenwerking met Ronduit Onderwijs en Stichting Landzijde worden kinderen sinds maart 2018 geplaatst op een zorgboerderij waar een vaste leerkracht digitaal onderwijs verzorgt. Hier verblijven de leerlingen gemiddeld een half jaar tot een jaar.
• Op de locatie Polderpracht gaan 2 leerlingen de transitie maken naar VSO de Spinaker in augustus 2021. Dit zal geleidelijk gebeuren om de overgang zo goed mogelijk te laten verlopen voor de jongeren. Eén leerling is succesvol overgestapt naar de Trimaran. Er zijn 2 nieuwe leerlingen met veel plezier ingestroomd.
• Op de locatie Oostwijk is één nieuwe leerling met een rustige opbouw gestart.
• In totaal bezoeken 8 kinderen BGL. De scholen van herkomst blijven nauw verbonden en betrokken. Het betreft zowel regulier basisonderwijs, als speciaal (basis)onderwijs. Echter de helft van de deelnemers is afkomstig vanuit een SO school.
• In juni 2021 is er de derde reflectiegroep bijeenkomst geweest van het schooljaar, waarin er is terug gekeken en het nieuwe schooljaar is besproken.
• Knelpunt blijft de doorstroom naar een volgend(e) aanbod/plek.

Bezoek inspectie

• Op 24 november was de evaluatie bijeenkomst van het project: Lees hier meer
• Op 11 januari 2021 bezochten de Inspecties Onderwijs en Gezondheidszorg/Jeugd de pilot Buiten Gewoon Leren (BGL). Het bezoek was onderdeel van een landelijk thema-onderzoek naar OZA’s. Het inspectiebezoek vond plaats op twee onderwijszorgboerderijen: Oostwijk in Zuid-Schermer en Polderpracht te Oterleek. Op beide locaties is er met alle betrokkenen gesproken en zijn lessen geobserveerd. In maart wordt het landelijke thema-onderzoek naar OZA’s afgerond. De samenwerkende partijen hebben gevraagd om landelijke erkenning van deze vorm van OZA en een aanpassing van de wet- en regelgeving en financiën. Voor een uitgebreid verslag van het bezoek: Lees hier meer

Samen naar Schoolklassen

Binnen het samenwerkingsverband bestaan verschillende initiatieven waar onderwijs en/of zorg gecombineerd worden:

• Samen naar Schoolklas Bergen - combinatie onderwijs en zorg - biedt kinderen met een meervoudige beperking alle kansen, door zoveel mogelijk volgens het ritme van de vrije school, uit te gaan van de mogelijkheden van leerlingen en niet van de beperkingen . Zoveel mogelijk volgens het ritme van de Vrije School. De officiële opening staat gepland na de zomervakantie. Momenteel staan 6 leerlingen ingeschreven en 2 leerlingen stromen na de zomervakantie in voor de Samen naar schoolklas. De leerlingen hebben een tlv (geen bekostiging vanuit de arrangementen). Onderwijs- en ondersteuningsbehoeften zijn in kaart, evenals doelen opstellen m.b.v. de leerlijnen, ondersteuning van Heliomare en gesprekken met de gemeente t.a.v. de bundeling van persoonsgebonden budgetten. De doelen vanuit de leerlijnen worden nauwgezet geëvalueerd tijdens de MDO’s.
• Kanz-klas - combinatie onderwijs en zorg - is een klas bedoeld voor ernstig meervoudig beperkte kinderen en is in het eerste trimester van schooljaar 2017-2018 gestart. In deze klas volgen leerlingen met een ernstig meervoudige beperking onderwijs binnen een reguliere school. In 2020-2021 zaten 11 leerlingen inde Kanz-klas. De klas is na de herfstvakantie ingetrokken bij IKC Hoogkarspel. De Kanz-klas wordt voor het nieuwe schooljaar uitgebreid naar drie groepen, waarvan een schakelklas voor leerlingen in de VO-leeftijd. De jongste groep ‘De Ontdekkers’, de middengroep ‘De Verkenners’ en de schakelklas ‘De Pioniers’. Wederzijds wordt het als enorme verrijking ervaren.
• Klas op wielen Alkmaar - biedt alleen zorg - De kinderen in deze klas hebben nu nog een vrijstelling voor onderwijs. We onderzoeken hoe deze leerlingen ook ingeschreven kunnen staan op de reguliere school.